Dieta planetarna jest w pełni naukowym rozwiązaniem, które może w bardzo korzystny sposób wpłynąć na środowisko naturalne.
Dieta planetarna (Planetary health diet) to rozwiązanie zaproponowane przez naukowców wchodzących w skład komisji The EAT -Lancet Commission on Food, Planet, Health. W jej skład której wchodziło 37 ekspertów z 16 krajów. Opublikowali przegląd dotyczący zdrowych diet i zrównoważonych systemów gospodarki żywnościowej.
Jako najlepszy sposób żywienia uznali dietę bogatą w produkty roślinne a ubogą w pokarmy zwierzęce. Wpływa to w zrównoważony sposób na środowisko naturalne i niesie korzyści zdrowotne dla ogółu ludności.
Ogromnym problemem z punktu widzenia bezpieczeństwa żywienia jest zarówno rodzaj spożywanych produktów jak i nierównomierny dostęp do żywności.
Na świecie mamy bowiem 820 mln ludzi codziennie głodujących a z drugiej strony ponad 2 biliony osób dorosłych ma nadwagę i otyłość oraz cierpi na różne choroby dietozależne między innymi cukrzycę typu 2, choroby serca, nadciśnienie tętnicze czy nowotwory.
Na świecie żyje 150 milionów niedożywionych dzieci, z czego 1/3 jest głodna z powodu ograniczonego dostępu do żywności.
Dieta planetarna zakłada zmniejszenie spożywania zarówno czerwonego mięsa jak i cukru o połowę w stosunku do teraźniejszego spożycia. Natomiast spożycie warzyw, owoców oraz nasion roślin strączkowych oraz orzechów powinno wzrosnąć o połowę w porównaniu od aktualnego. Nie oznacza to przejście na wegetarianizm a ograniczenie spożycia mięsa czerwonego do 1 porcji w tygodniu a zastąpienie go strączkami i orzechami jako źródła białka. W diecie powinno być dużo więcej warzyw i owoców.
Dieta taka jest dość dużym wyzwaniem jednak korzyści z niej płynące są bezsprzeczne zarówno w kontekście zdrowotnym jak i wpływu na klimat.
Kilka faktów w kontekście klimatu:
1. Wołowina dostarcza tylko 1% kalorii na świecie, a odpowiada za 25% emisji gazów cieplarnianych w produkcji żywności!
2. Każdego roku wycina się 73000 km2 lasów w celu produkcji zwierząt. To tyle co powierzchnia np Irlandii.
3. Wyprodukowanie kilograma wołowiny wymaga aż 15 000 litrów wody. Tyle tracisz na wzięcie 250 pryszniców!
4. Wzrastają ceny żywności!
5. W niektórych rejonach brakuje wody!
6. Rolnicy zbierają coraz gorsze plony z powodu coraz większych susz i powodzi!
Założenia szczegółowe diety planetarnej:
1. Głównym źródłem białka powinny być pokarmy pochodzenia roślinnego. Kilka razy w tygodniu powinno się uwzględnić w jadłospisie ryby i alternatywne źródła kwasów tłuszczowych omega-3. Umiarkowana ilość drobiu i jaj z równocześnie niskim spożyciem czerwonego mięsa, zwłaszcza mięsa przetworzonego, lub jego eliminacją.
2. Przynajmniej 5 porcji warzyw i owoców (500 g) dziennie (nie włączając w to ziemniaków i innych warzyw skrobiowych), w tym około 200 g (100–300) owoców i 300 g (200–600) warzyw/dobę.
3. Przynajmniej 50 g (0–75) orzechów i 75 g (0–100) suchych nasion roślin strączkowych (np. soczewicy, ciecierzycy, fasoli, soi) w ciągu doby.
4. Nie więcej niż 75 g (0–100) mięsa czerwonego (wieprzowina, wołowina, jagnięcina), 203 g drobiu i 196 g ryb tygodniowo.
5. Tłuszcz powinien pochodzić głównie z roślinnych źródeł nienasyconych kwasów tłuszczowych, z niskim spożyciem nasyconych kwasów tłuszczowych i z eliminacją częściowo uwodornionych olejów; 40 g (20–80) olejów nienasyconych na dobę i nie więcej niż 11,8 g tłuszczu nasyconego/dobę.
6. Węglowodany powinny pochodzić głównie z pełnych ziaren zbóż, z zachowaniem niskiego spożycia rafinowanych (oczyszczonych) ziaren zbóż i poniżej 5 proc. energii z cukru; 232 g produktów pełnoziarnistych dziennie, włączając w to ryż, pszenicę, kukurydzę, i przynajmniej 50 g (0–100) warzyw skrobiowych włączając ziemniaki i maniok.
7. Umiarkowane spożycie mleka i produktów mlecznych, w ilości około 250 g (0–500)/dobę.
Wiadomo, że nie musisz próbować wszystkiego przewrócić do góry nogami i wypełniać te założenia w 100%. Jednak każda Twoja decyzja przybliżająca Cię do takiego sposobu odżywiania będzie miała pozytywny feedback w przyszłości, gdyż dietę tą jednoznacznie uznano za najzdrowszy model żywienia! Dieta planetarna to inwestycja zarówno w nasze własne zdrowie jak i stan środowiska w jakim żyjemy my i nasze dzieci!
Z punktu widzenia epigenetyki znane już stwierdzenie "Jesteś tym co jesz" nabiera szerszego kontekstu:
Jesteś tym, co jedli Twoi rodzice i dziadkowie
Twoje dzieci będą tym, co jesz DZIŚ TY!
📩 dietetyk.skierniewice@gmail.com
☎️ 512221838