4 luty - Światowy Dzień Walki z Rakiem. Co to jest nowotwór? Co łączy nadwagę z rakiem?

W czwartek 4 lutego obchodzimy XXI Światowy Dzień Walki z Rakiem 2021 (World Cancer Day). Warto wykorzystać ten czas zarówno aby wesprzeć chorych ale i zadbać o własne zdrowie. Każdy powinien wiedzieć, że w przypadku chorób nowotworowych najważniejszy jest czas. Im szybciej choroba zostanie wykryta tym lepsze rokowania i większa szansa na całkowity powrót do zdrowia

Pamiętajcie, że wizyta u onkologa NIE WYMAGA skierowania Skierowanie może być natomiast wymagane w przypadku rejestracji do: - Poradni Chirurgii Onkologicznej, - Poradni Opieki Paliatywnej i Leczenia Bólu, - Poradni Genetyki Onkologicznej.

Pamiętajcie również, że 70% nowotworów złośliwych jest związanych z naszym stylem życia, dietą i środowiskiem jakie nas otacza.

Najważniejsze czynniki rakotwórcze to m.in.: - palenie tytoniu - nieprawidłowy sposób odżywiania - zakażenia i wirusy - czynniki zawodowe - dzietność - zanieczyszczenie środowiska - alkohol

Jak powstaje nowotwór? Kancerogeneza czyli powstawanie nowotworu jest procesem skomplikowanym, wieloetapowym i długotrwałym (zazwyczaj wieloletnim). Przeciętny okres rozwoju guza o średnicy 1 cm wynosi 5 lat. Dla niektórych nowotworów może on wynosić nawet kilkadziesiąt lat, dla innych, agresywnych nowotworów – mogą to być zaledwie miesiące. Nowotwór powstaje w wyniku mutacji zachodzącej w pojedynczej komórce, czyli zmian w DNA obecnym we wszystkich komórkach ciała. DNA to taki jakby przepis, "instrukcja" prawidłowego funkcjonowania każdej zdrowej komórki w naszym organizmie. Dziś już wiadomo, że odpowiedzialne za powstanie prawie wszystkich nowotworów są czynniki genetyczne JEDNAK to czynniki zewnętrzne inicjują, rozszerzają lub przyśpieszają ten mechanizm. Innymi słowy to, że nosisz w sobie gen odpowiedzialny za dany typ nowotworu NIE znaczy, że na niego zachorujesz. Zapamiętaj to, ponieważ bardzo często mówi się jedynie o genetyce (głównie wśród ludzi nie posiadających wiedzy w tym temacie) a to, że owe uwarunkowania genetyczne to jedynie 15-20% często się pomija. Tak więc jeśli geny to maksymalnie 20% to znaczy, że aż 80% zależy od czynników zewnętrznych jak dieta, palenie, otyłość, używki, ekspozycja na światło i promieniowanie, zanieczyszczenia środowiska, toksyny, wirusy i wiele innych. Nieprawidłowy sposób odżywiania wpływa bardzo znacząco zarówno na inicjowanie mutacji komórek nowotworowych jak i ich późniejszy rozwój.

Co łączy nadwagę z nowotworem? Łączenie nadmiernej masy ciała i nowotworów wynika ze związku niektórych nowotworów z poziomem hormonów w organizmie (np. estrogenu), które dodatkowo uwalniane są z komórek tkanki tłuszczowej i mogą przyspieszać lub wręcz inicjować rozwój nowotworu. Nadmiar tłuszczu w organizmie powoduje także większą oporność na insulinę oraz przyspiesza procesy zapalne w organizmie, co może prowadzić do zmiany poziomu wielu czynników regulujących prawidłowe funkcjonowanie komórek i w konsekwencji inicjować rozwój nowotworów. Nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko rozwoju takich nowotworów, jak gruczolakorak przełyku, rak jelita grubego i odbytnicy, nerki, trzustki, błony śluzowej macicy oraz rak piersi (u kobiet po menopauzie). Z badań naukowych wynika, że w przypadku raka jelita grubego i odbytnicy, ryzyko zachorowania wzrasta o 15% u osób z nadwagą i o 32% u osób otyłych w porównaniu do osób o prawidłowej masie ciała.[1]

Zarówno sama nadwaga i otyłość zwiększa ryzyko choroby nowotworowej ale również sposób przetwarzania żywności i nieprawidłowe wybory konsumenckie.

Pod względem żywienia istnieje ogromna ilość substancji o działaniu kancerogennym (rakotwórczym), mutagennym i teratogennym obecnych w naszym codziennym życiu. Nawet to MY sami mamy ogromny wpływ na ich wytwarzanie w codziennym jadłospisie. Nie są to jedynie dodatki do żywności czy jakość żywności ale również rodzaj jej przetwarzania i obróbki dokonywanej przez nas samych. Mamy bardzo duży wpływ na to co jemy, co wprowadzamy do własnego organizmu, czy dajemy mu lekarstwo czy truciznę. A jeśli wypowiesz kiedyś, niezwykle częstą w kontekście niezdrowego żywienia odpowiedź "na coś trzeba umrzeć" to obyś nie musiał doświadczyć usłyszenia diagnozy - nowotwór złośliwy... Zazwyczaj, zmienia się wtedy dosłownie wszystko. Człowiek marzy o chociaż jednej szansie, o każdym dodatkowym dniu i żałuje każdego wypowiedzianego zdania w tym tonie.

---

[1] Europejski kodeks walki z rakiem - IV edycja. Dr n. med. Marta Mańczuk, mgr Magdalena Cedzyńska, mgr Paweł Koczkodaj, mgr Jakub Łobaszewski, mgr Irena Przepiórka.